Woorden om te vermijden

In de makelaardij, automagazines, op vakantiesites, bij managementbureaus: ronkende taal kom je overal tegen. Daar tegenover heb je de rapporten en zakelijke brieven die juist bol staan van formeel, afstandelijk en ouderwets taalgebruik. Het resultaat is in beide gevallen hetzelfde: je lezer raakt geïrriteerd, je boodschap gaat verloren. Wil je een tekst die wel aansluit op je doelgroep? In deze blog lees je welke woorden je dan maar beter kunt vermijden.

Dit is echt verleden tijd

Als ik er ergens allergisch voor ben, dan is dat het werkwoord ‘dienen’. Moeten is een goed alternatief, maar alleen als het ook echt moet: Nederlanders houden er niet van om iets te moeten. En wees eerlijk: “Wilt u zich bij binnenkomst melden bij de receptie?” klinkt toch heel wat vriendelijker dan “Bij aankomst dient u zich te vervoegen bij de receptie”. Nog gastvrijer: “Als je bij de receptie zegt dat je er bent, dan kom ik je daar ophalen”.

Ouderwets taalgebruik als ‘dienen’, maar ook woorden als middels, welke, indien, reeds, voorts, tevens, thans, betreffende, wederom en abusievelijk; ik kom het nog te vaak tegen in rapporten of zakelijke brieven. Nergens voor nodig. Schrijf gewoon wat je bedoelt: indien is als, betreffende wordt over, wederom is weer, abusievelijk is per ongeluk, enzovoort. Makkelijk toch?

Men – wie bedoel je?

Een ander ouderwets woord is ‘men’. Dat het gezapig klinkt, is niet eens het grootste probleem. Dat is namelijk dat je bij men vaag en afstandelijk blijft, alsof je er niet voor uit durft te komen over wie je het hebt. Dus, noem het beestje bij de naam en

vervang
Men houdt in dit dorp van rust
door
De bewoners van dit dorp houden van rust

Iets langer, maar wel zo duidelijk.

Hulpwerkwoorden helpen niet echt

Gebruik zoveel mogelijk actieve in plaats van passieve zinnen. Zo geef je tekst meer vaart en voorkom je onnodig lange zinnen. Een passieve zin herken je aan hulpwerkwoorden. De bekendste zijn ‘worden’ en ‘zijn’. Andere voorbeelden zijn: kunnen, moeten, mogen, willen, hoeven, zullen en gaan. Pas op: deze werkwoorden zijn niet altijd hulpwerkwoorden!

Dus niet:
Morgen zullen we naar ons vakantieadres vertrekken
maar
Morgen vertrekken we naar ons vakantieadres

Jeukwoorden

In het rijtje te vermijden woorden horen natuurlijk ook de woorden waar je pukkels van krijgt. Denk aan passie, verbinden, pragmatisch en pro-actief. Woorden die inhoudsloos (geworden) zijn, omdat ze te pas en te onpas worden gebruikt. Ook jargon leidt nogal eens tot jeuk. Hip klinkende woorden als purpose, customer journey, content en scrummen lijken indrukwekkend, maar roepen juist irritatie op bij mensen buiten jouw doelgroep. Gebruik jargon daarom alleen onder vakgenoten die dezelfde taal spreken.

In mijn blog Jeukwoorden: jargon waar je bultjes van krijgt lees je meer voorbeelden van jeukwoorden.

Superlatieven

Exclusief, uniek, baanbrekend, revolutionair, geavanceerd, beste: dat is pas echt ronkende taal. Jammer genoeg claimt iedereen exclusief, uniek of revolutionair te zijn. Hierdoor hebben deze woorden hun kracht verloren; er zuinig mee omgaan is het advies.

Jammer genoeg claimt iedereen exclusief, uniek of revolutionair te zijn.

Dat geldt ook voor superlatieven als fantastisch, waanzinnig, super en zelfs voor het saaiere erg. Met een vlot geschreven tekst heb je deze woorden helemaal niet nodig om je klanten te overtuigen. Door ze maar af en toe te gebruiken, kom je geloofwaardiger over.

Zeg het hardop

Het klinkt allemaal makkelijk, maar dit soort taalgebruik sluipt vaak ongemerkt in je geschreven tekst. Voorkom dit door voor je zelf een checklist te maken en je tekst op deze punten te controleren. Een simpele maar doeltreffende laatste test: lees je geschreven tekst hardop. Woorden als indien, middels en echter zullen je dan vreemd in de oren klinken omdat je ze in een normaal gesprek nooit gebruikt. Weg ermee en vervangen door gewone taal!

Nog meer tips om betere teksten te schrijven? Lees dan ook:
Webteksten: vijf don’ts
Kill your darlings